Rak trzustki to nieprawidłowy rozrost komórek wewnątrz trzustki. Trzustka jest gruczołem odpowiedzialnym za produkcję enzymów trawiennych oraz regulację poziomu cukru we krwi. Komórki nowotworowe tworzą guz, który zaburza prawidłowe funkcjonowanie trzustki. Nawet jeśli nowotwór rozprzestrzenił się na inne części ciała, nadal nazywany jest rakiem trzustki, jeśli jego pierwotnym miejscem występowania była trzustka.
Rak trzustki to ukryta niepełnosprawność
- 12. najczęściej występujący nowotwór na świecie.
- Istnieją dwa typy raka trzustki: egzokrynny i endokrynny.
- 7 najczęstsza przyczyna zgonów z powodu nowotworów na świecie.
- Tylko około 10% osób kwalifikuje się do leczenia chirurgicznego raka trzustki.
- Mężczyźni są bardziej narażeni na rozwój raka trzustki niż kobiety.
- Każdego roku diagnozuje się około 500 000 nowych przypadków.
Rak trzustki jest niezwykle trudny do zdiagnozowania we wczesnym stadium ze względu na niespecyficzne objawy oraz położenie trzustki. Trzustka jest ukryta pomiędzy żołądkiem, wątrobą, woreczkiem żółciowym i jelitami, co utrudnia jej bezpośrednie badanie. Z tego powodu większość przypadków raka trzustki wykrywana jest dopiero w nieuleczalnym stadium.
Trzustka pełni dwie główne funkcje: egzokrynną i endokrynną. Gruczoły egzokrynne produkują enzymy wspomagające trawienie, natomiast gruczoły endokrynne wydzielają hormony, takie jak insulina, do krwiobiegu. Rak, który rozwija się w gruczołach endokrynnych, nazywany jest neuroendokrynnym rakiem trzustki lub guzem komórek wysp trzustkowych. Z kolei nowotwór gruczołów egzokrynnych to gruczolakorak, który jest najczęstszym i najbardziej agresywnym typem raka trzustki.
Czynniki ryzyka rozwoju raka trzustki obejmują:
- Palenie tytoniu.
- Przewlekłą cukrzycę.
- Otyłość.
- Przewlekłe zapalenie trzustki.
- Spożywanie dużych ilości czerwonego mięsa i przetworzonej żywności.
Objawy raka trzustki
Objawy raka trzustki są często niespecyficzne lub niejednoznaczne. We wczesnym stadium choroby mogą w ogóle nie występować. Każda osoba z rakiem trzustki może doświadczać różnych objawów, które mogą się różnić pod względem nasilenia i charakteru.
Najczęstsze objawy obejmują:
- Ból w okolicy brzucha lub pleców.
- Utrata masy ciała.
- Żółtaczka (zażółcenie oczu i skóry).
- Nudności.
- Utrata apetytu.
- Zmiany w stolcu.
- Niedawno zdiagnozowana cukrzyca (w ciągu ostatnich 2 lat).
- Zapalenie trzustki (obrzęk trzustki).
Dodatkowe objawy, które mogą wystąpić u osób z rakiem trzustki:
Objawy ze strony układu trawiennego:
- Wzdęcia.
- Biegunka.
- Tłuszczowe stolce (jasne, tłuste, trudne do spłukania).
Inne objawy:
- Wyczuwalny guz w jamie brzusznej.
- Powiększenie woreczka żółciowego.
- Zakrzepy krwi.
- Świąd skóry.
- Powiększone węzły chłonne.
- Depresja.
- Przewlekłe zmęczenie.
Źródła:
Pancreatic Cancer Action Network: https://pancan.org/
World Pancreatic Cancer Coalition: https://www.worldpancreaticcancercoalition.org/
World Cancer Research Fund International: https://www.wcrf.org/cancer-trends/pancreatic-cancer-statistics/
eMedicine Health– Rak trzustki: https://www.emedicinehealth.com/pancreatic_cancer/article_em.htm
Cancer Research UK– Rak trzustki: https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/pancreatic-cancer/survival
Pancreatic Cancer UK: https://www.pancreaticcancer.org.uk/
IARC – Światowe statystyki raka trzustkihttps://gco.iarc.fr/today/data/factsheets/cancers/13-Pancreas-fact-sheet.pdf
CancerCare, – Rak w miejscu pracy: https://www.cancercare.org/publications/383-helping_a_colleague_cope_with_cancer_in_the_workplace
Macmillan Cancer Support – Wsparcie dla pracodawców Zwróć uwagę na te ikony Słonecznika: